De opdracht van de erkende arbeidsarts wordt gebaseerd op de 6 volgende belangrijkste thema's :
- gezondheidstoezicht van blootgestelde werknemers
- analyse van de risico's van ioniserende stralingen
- individueel dosimetrisch toezicht
- beschermingsmiddelen tegen de risico's van ioniserende stralingen
- informatie van de werknemers over de risico's van ioniserende stralingen
- beheer van accidentele blootstellingen
1. Gezondheidstoezicht van blootgestelde werknemers
De erkende arbeidsartsen onderwerpen de blootgestelde werknemers aan de gezondheidsbeoordelingen vermeld in de artikels V.5-4 en V.5-5 van referentie 1 (bij indienstneming, periodieke onderzoeken, bij werkhervatting, bij tewerkstelling op een andere plaats, ...). De inhoud van de gezondheidsbeoordelingen wordt aangepast aan de risico's inherent aan de ioniserende straling waaraan de werknemers worden blootgesteld.
De gezondheidsbeoordeling omvat een bijkomend onderzoek dat bestaat uit een dosimetrie van het orgaan en van het ganse organisme en dit afhankelijk van het aan de werkplaats verbonden risico en van de ontvangen doses (referentie 1, artikel V.5-6), en/of dosimetrie van het bloed, de urine en het opperhuidbegroeisel; en/of bloedonderzoek; en/of dermatologisch-, oog-, genitaal onderzoek; en/of bepaling van het aminozuurgehalte in de urine; en/of opsporing van chromosomale afwijkingen.
De modaliteiten van de bijkomende onderzoek wordt door de erkende arbeidsarts bepaald op grond van het aan de werkpost verbonden risico en de ontvangen doses. (referentie 1, artikel V.5-6). De individuele dosimetrie wordt met de werknemer besproken.
De frequenties van periodieke gezondheidsbeoordelingen voor de verschillende soorten inrichtingen (I, II, III) worden vermeld in bijlage I.4-5 van referentie 3.
Naast de klassieke anamnese, stelt de erkende arbeidsarts, tijdens de gezondheidsbeoordeling, gerichte vragen aan de werknemers om zo te weten te komen of zij eventuele geneeskundige onderzoeken of behandelingen door middel van ioniserende straling ondergaan hebben of zullen ondergaan (referentie 1, artikel V.5-15, 1ste en 2e alinea).
Na de gezondheidsbeoordeling, doet de erkende arbeidsarts een uitspraak over de geschiktheid van de werknemer om als beroepshalve aan ioniserende straling blootgestelde personen (verder) te werken, en dit eventueel onder bepaalde voorwaarden. De conclusie (medische indeling van werknemers) wordt als volgt weergegeven: geschikt, geschikt onder bepaalde voorwaarden, ongeschikt. (referentie 1, artikel V.5-7). Hij houdt hierbij rekening met de gezondheidstoestand van de werknemer, de professionele opgelopen dosis voor de voorbije 12 glijdende maanden en de geschatte professionele dosissen voor de volgende periode. Hij houdt ook rekening met de eventuele voorbije en toekomstige medische behandelingen of diagnostische onderzoeken waarbij een blootstelling aan ioniserende straling is betrokken. De beslissing wordt via een formulier voor gezondheidsbeoordeling aan de werknemer en werkgever overgemaakt (referentie 3, hoofdstuk V). Een overlegprocedure en/of een beroepsprocedure tegen de beslissing met afwijkende geschiktheid kan door de werknemer gevraagd worden.
De erkende arbeidsarts onderwerpt de werknemers die een blootstelling hebben ondergaan die de officiële limieten overschrijdt, aan een uitzonderlijk geneeskundig toezicht. In dat geval worden de desbetreffende geneeskundige onderzoeken aangevuld met alle onderzoeken, ontsmettingsmaatregelen en dringende behandelingen die de erkende arbeidsarts noodzakelijk acht (referentie 1, artikel V.5-17).
De erkende arbeidsarts doet eveneens een uitspraak over de toe te passen medische spoedbehandeling, inbegrepen eventuele ontsmettingsmaatregelen (referentie 1, artikel V.5-16).
Voor meer gedetailleerde informatie over het gezondheidstoezicht op de beroepshalve blootgestelde werknemers, verwijzen wij u naar referentie 1.
2. Analyse van de risico's van ioniserende stralingen
De erkende arbeidsarts onderzoekt de risicoanalyse met betrekking tot stralingsbescherming en bezorgt zijn opmerkingen en bijdragen aan de werkgever met betrekking tot het gezondheidstoezicht van de werknemers. Hij/zij ontvangt van de dienst voor fysische controle alle informatie die op dit niveau nuttig is (referentie 2, artikel 24.2, 1° en artikel 23.1.7, §2).
Het algemene kader voor de deelneming van de erkende arbeidsarts aan globale risicoanalyse wordt in referenties 5 en, 6 en 8 beschreven.
Noot: de erkende arbeidsarts is samen met de werkgever verantwoordelijk voor het uitvoeren van de risicoanalyse inzake moederschapbescherming en de te nemen preventiemaatregelen. Dit dient schriftelijk te gebeuren (artikels X.5-4 tot X.5-6 - referentie 7).
3. Individueel dosimetrisch toezicht
Middelen voor het individueel dosimetrisch toezicht
De erkende arbeidsarts stelt verbeteringen voor met betrekking tot de geschiktheid van de middelen voor het individueel dosimetrisch toezicht met betrekking tot het gezondheidstoezicht van de werknemers en in het bijzonder met betrekking tot de eisen van ergonomie en hygiëne, alsook met betrekking tot de individuele gezondheid van de werknemers. Hiervoor beschikt hij over alle nuttige informatie via de dienst voor fysische controle van de inrichting (referentie 2, artikel 24.2, 3 °, artikel 23.1.7, §2).
Rechtvaardiging van blootstellingen met speciale vergunning
In overleg met de erkend deskundige in fysische controle onderzoekt en keurt de erkende arbeidsarts voorafgaandelijk de rechtvaardiging voor blootstellingen onder speciale vergunning zoals bedoeld in artikel 20.1.6 van referentie 2 met betrekking tot het gezondheidstoezicht van de betrokken werknemers (referentie 2, artikel 24.2, 4 °, artikel 23.1.5, b), 14).
Evaluatie et interpretatie van de doses
De erkende arbeidsartsen moeten op het vlak van de gezondheid - en onder hun verantwoordelijkheid - overgaan tot de evaluatie en interpretatie van:
- De resultaten van het individueel dosimetrisch toezicht met inbegrip van de doses voortvloeiend uit inwendige blootstellingen en deze te wijten aan blootstellingen bij ongeval, bewust aanvaarde uitzonderlijke blootstellingen en blootstelling in noodgevallen;
- De radioactieve besmettingen van personen die ontsmettingsmaatregelen met medische tussenkomst met zich mee hebben gebracht.
Deze evaluaties gebeuren in samenwerking met de dienst voor fysische controle die de hiervoor de nodige gegevens ter beschikking van de erkende arbeidsarts stelt (referentie 2, artikel 24.2, 6°, artikelen 23.1.5, b) 6 en 23.1.7, §1).
Integratie van doses in het gezondheidsdossier
De erkende arbeidsarts zorgt ervoor dat de resultaten van het individueel dosimetrisch toezicht van de werknemers, de informatie over de precieze omstandigheden van de blootstellingen in noodsituaties, de blootstellingen onder speciale vergunning en de blootstellingen bij ongevallen, de acties die worden ondernomen na accidentele bloostellingen of in noodsituaties blootstellingen, alsook de rechtvaardigingen voor blootstellingen onder speciale vergunning worden geregistreerd in het gezondheidsdossier van de betrokken werknemers zoals voorzien in hoofdstuk VII van referentie 3 (referentie 2, artikel 24.2, 5°).
Opvolging van de dosissen
De erkende arbeidsarts volgt regelmatig de resultaten van het individueel dosimetrisch toezicht van de werknemers op om snel te kunnen reageren in geval van een abnormale of hoge dosis, in het bijzonder door de implementatie van dosisbeperkingen voor te stellen (referentie 2, artikel 24.2, 7°).
4. Beschermingsmiddelen met betrekking tot de risico's van ioniserende stralingen
De erkende arbeidsarts stelt verbeteringen voor met betrekking tot de geschiktheid van de beschermingsmiddelen met betrekking tot het gezondheidstoezicht van de werknemers en in het bijzonder met betrekking tot de eisen van ergonomie en hygiëne, alsook met betrekking tot de individuele gezondheidstoestand van de werknemers (referentie 2, artikel 24.2, 3°).
5. Informatie voor de werknemers over de risico's van ioniserende stralingen
De erkende arbeidsarts speelt ook een rol bij het informeren van de werknemers over de risico's verbonden aan een blootstelling aan ioniserende straling en over de middelen om zich hiertegen te beschermen (goede praktijken, gebruik van beschermingsmiddelen) in verband met het systeem van de dosislimitering (referentie 1, artikel V.5-8,1°).
Deze informatie zal op informele wijze tijdens de medische onderzoeken van de werknemers worden verstrekt. De erkende arbeidsarts zal tevens assisteren bij het informeren van de werknemers bedoeld in artikel 25, referentie 2 betreffende het gezondheidstoezicht op de werknemers (referentie 2, artikel 24.2, 2° en artikel 23.1.7, §2).
Bijzondere aandacht zal besteed worden aan het informeren van zwangere en vruchtbare vrouwen. De aandacht van deze vrouwen zal gevestigd worden op het risico van de ioniserende straling voor het embryo en de foetus en dus op de noodzaak van een zo vroeg mogelijke aangifte van de zwangerschap. Ze zullen eveneens geïnformeerd worden over het risico op een besmetting van de zuigeling via de borstvoeding in geval van radioactieve besmetting van het lichaam van de moeder.
6. Beheer van accidentele blootstellingen
De erkende arbeidsarts beoordeelt, tijdens een accidentele blootstelling van een werknemer, de mogelijke impact op de gezondheid van de werknemer en brengt een advies uit over de medische behandeling die mogelijk nodig is na deze blootstelling. Hiervoor beschikt hij onmiddellijk over alle nuttige informatie via de dienst voor fysische controle van de exploitant (referentie 2, artikel 24.2, 8° en artikel 23.1.7, §1).