Blootstellingsregister

Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) heeft een blootstellingsregister voor beroepshalve blootstelling opgezet en beheert dit. 

Algemeen

Het regelgevend kader van het blootstellingsregister wordt beschreven in de volgende teksten:

• De FANC-wet van 15 april 1994, artikelen 25/1 tot 25/15 waarin het toepassingsgebied, de gegevensbronnen, de basisinhoud van het blootstellingsregister, de toegangsrechten tot het blootstellingsregister alsook de bewaartermijnen voor de daarin opgenomen gegevens worden geschetst;
• Het ARBIS, in het bijzonder artikel 30.6 (dosimetrish toezicht) en artikel 23 (fysische controle) die de verantwoordelijkheden specificeren in termen van overdracht;
• Het KB dosimetrie van 20 juli 2020 tot vaststelling van de vorm, de inhoud, alsook van de beperkingen en modaliteiten voor de toegang tot en het gebruik van het blootstellingsregister en het stralingspaspoort en tot wijziging van het ARBIS, hoofdstukken I en II ;
• Het technisch reglement dosimetrie van 17 november 2020 tot vaststelling van de modaliteiten voor het opstellen van het dosisverslag en de overdracht aan het Agentschap van de resultaten van het individueel dosimetrisch toezicht, alsook van de modaliteiten voor het raadplegen van de doses in het blootstellingsregister en het verkrijgen van een stralingspaspoort, artikelen 1 tot 6.

Het blootstellingsregister bevat de doses van de aan dosimetrisch toezicht onderworpen personen die, als werknemer, of als zelfstandige onder het Belgisch stelsel voor sociale zekerheid vallen. Deze personen beschikken dus ofwel over een rijksregisternummer, ofwel over een BIS-nummer.

De doelstellingen van het blootstellingsregister zijn:

• Het waarborgen van een individuele dosimetrische follow-up gedurende de gehele loopbaan van een werker;
• Het controleren van de goede werking van het systeem voor dosimetrisch toezicht, zoals vastgelegd in artikel 30.6 van het ARBIS;
• Erop toezien dat de dosislimieten, of de interventierichtwaarden bij noodsituaties worden nageleefd;
• Het identificeren van de optimalisatiemarges van de bestaande blootstelling, zodat , indien nodig, dosisbeperkingen kunnen worden bepaald en na te gaan of deze beperkingen effectief worden nageleefd;
• Opstellen van dosisoverzichten en statistieken voor (groepen) personen die aan dosimetrisch toezicht zijn onderworpen. 

Dosisoverdracht

Wie zorgt voor de overdracht van de doses naar het blootstellingsregister (van interne werkers)?

De exploitanten zijn verantwoordelijk voor de overdracht van de doses van hun werknemers in het blootstellingsregister. Deze overdrachten vinden plaats onder toezicht van de deskundige erkend in de fysische controle of, bij ontstentenis, van de preventieadviseur  (zie artikel 30.6.4 en artikel 23.1.5, b), 16  en artikel 23.2.6, b), 12 van het ARBIS).

In de praktijk kan de overdracht gebeuren door de interne of externe persoon/entiteit die daartoe door de exploitant/het ondernemingshoofd is gemachtigd. De vereiste rechten voor het gebruik van het blootstellingsregister worden toegekend aan de hiervoor aangewezen personen (zie Modaliteiten voor het gebruik van het blootstellingsregister).

Wanneer de overdracht van gegevens wordt uitgevoerd door een externe persoon of entiteit  die niet onder de verantwoordelijkheid van de exploitant of het ondernemingshoofd valt, is een goede organisatie en samenwerking cruciaal. Bij voorkeur wordt deze samenwerking formeel vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst tussen de betrokken partijen, om een correcte overdracht en een effectieve supervisie te garanderen. In desbetreffend geval valideert de erkende deskundige of preventie adviseur de doses, indien nodig corrigeert ze en autoriseert vervolgens de overdracht.

In het bijzonder kan de overdracht gedelegeerd worden aan de dosimetriedienst.

Belangrijke opmerking:

Om duplicaten in de database te voorkomen, is het cruciaal ervoor te zorgen dat dezelfde doses niet via meerdere kanalen tegelijk aan het blootstellingsregister worden overgedragen (Bijvoorbeeld: via de dienst voor fysische controle en via de dosimetriedienst).

Wie is verantwoordelijk voor de overdracht van de doses voor de externe werkers?

Voor het algemene kader voor de bescherming van externe werknemers, raadpleeg het rubriek Bescherming van externe werknemers.

Activiteiten bij een Belgische exploitant/ondernemingshoofd

Voor externe werkers is in het algemeen de Belgische exploitant, bij wie de externe werkers werkzaamheden uitvoeren, verantwoordelijk voor:

• het organiseren van het individueel dosimetrisch toezicht tijdens de werkzaamheden bij de exploitant;
• de overdracht van deze resultaten aan het blootstellingsregister. 

Dit is in overeenstemming met Afdeling VI van Hoofdstuk III van het ARBIS en ARBIS, artikel 37 quinquies, punt 1°).

Niettemin, in de situaties opgesomd in artikel 37 sexies van het ARBIS, kan de externe onderneming ervoor kiezen, in overleg met de exploitant, om het individueel dosimetrisch toezicht en/of de overdracht van de doses aan het blootstellingregister geheel of gedeeltelijk zelf te organiseren. Dit moet worden vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst die door beide partijen wordt ondertekend.

Deze uitzonderingsmaatregel kan van toepassing zijn in de volgende situaties:

• De externe onderneming werkt voortdurend of herhaaldelijk bij een exploitant op basis van een contract.
• De externe onderneming beschikt over een eigen dienst voor fysische controle.

Opgelet: Bij dubbel dosimetrisch toezicht (wanneer een werker zowel een dosimeter van de werkgever als een dosimeter van de exploitant draagt), moeten beide partijen afspreken wie de doses aan het Agentschap overdraagt. Dit is noodzakelijk om dubbeltellingen in het blootstellingsregister te voorkomen.

Activiteiten bij een buitenlandse onderneming

Externe ondernemingen blijven altijd verantwoordelijk voor het overdragen van de doses die hun werknemers oplopen in het kader van opdrachten bij buitenlandse ondernemingen naar het blootstellingsregister. Dit geldt ongeacht of het dosimetrisch toezicht wordt georganiseerd door het buitenlandse bedrijf of door de externe onderneming zelf (artikel 37 quater van het ARBIS).

Frequentie en deadlines

Krachtens artikel 4 en artikel 8 van het technisch reglement dosimetrie van 17 november 2020 moeten de doses binnen 2 maanden na het einde van elke monitoringperiode worden overgedragen.

De luchtvaartmaatschappijen moeten de doses overgedragen binnen 6 maanden na het kalenderjaar waarin ze zijn geëvalueerd.

Modaliteiten voor het gebruik van het blootstellingsregister

Het technisch reglement dosimetrie van 17 november 2020 beschrijft de modaliteiten voor het opstellen van het dosisverslag en voor de overdracht van de resultaten van individueel dosimetrisch toezicht aan het Agentschap, evenals de modaliteiten voor het raadplegen van de doses in het blootstellingsregister.