Beginsel

Elke overheidsinstantie heeft de plicht om haar burgers over haar activiteiten te informeren. Zij moet duidelijk communiceren over haar beleid en over haar dienstverlening.

Als nucleaire veiligheidsautoriteit is het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) eveneens onderworpen aan deze eis van openbaarheid die eigen is aan de werking van de overheidssector. 

Sterker nog, openbaarheid van bestuur vormt een wezenlijk deel van het beleid. Dit betekent dat het Agentschap alle informatie waarover het beschikt ter inzage moet geven, moet uitleggen of kopieën ter beschikking moet stellen aan iedereen die erom vraagt.

De beantwoording van louter informatieve vragen valt niet onder de toepassing van het begrip ‘Openbaarheid van Bestuur'. Een vraag zoals:“Tot welke datum zijn mijn jodiumpillen nog bruikbaar?” wordt beschouwd als informatieve vraag. U kunt ze gewoon stellen via onze website of via de telefoon.

Een vraag tot het verkrijgen van een afschrift van een welbepaald document, valt wel onder de toepassing van Openbaarheid van Bestuur. Bijvoorbeeld de vergunning voor een installatie met een impact op het milieu. Voor een nucleaire veiligheidsautoriteit is de toegankelijkheid van de beschikbare informatie en de transparantie in haar werkwijze een essentiële voorwaarde om haar opdracht met succes te kunnen vervullen.

Wettelijke regelingen

Het beginsel van openbaarheid van bestuur is grondwettelijk (art.32) verankerd en verder geïmplementeerd op alle bestuursniveaus.

Op het federale niveau wordt de openbaarheid van bestuur geregeld in 2 wetten:

• de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur: bepaalt het algemeen kader voor de toegang van het publiek tot bestuursdocumenten die door een federale administratieve overheid worden bewaard. Behalve bij uitzonderingen, voorziet de wet dat ‘eenieder elk bestuursdocument ter plaatse kan inzien, dienomtrent uitleg kan krijgen en mededeling in afschrift ervan kan ontvangen.’
• de wet van 5 augustus 2006 betreffende de toegang van het publiek tot milieu-informatie: herbevestigt deze wil tot transparantie en breidt deze uit tot alle activiteitengebieden, inbegrepen buiten de nucleaire sector. De wet kent aan alle federale overheidsdiensten en instellingen van openbaar nut 12 die onderworpen zijn aan het gezag, de controle of het toezicht van de federale overheid, actieve informatieopdrachten t.a.v. het publiek toe op het gebied van het leefmilieu binnen hun respectieve bevoegdheidsgebieden, met name door gebruik te maken van de elektronische communicatiemiddelen. Sinds zijn oprichting neemt het FANC actief deel aan de informatie van het publiek op het gebied van de nucleaire veiligheid en de stralingsbescherming, in het bijzonder via zijn website.  

Beide wetten maken een onderscheid tussen actieve en passieve openbaarheid:

• De actieve openbaarheid heeft betrekking op de gegevens dan wel documenten die een overheidsorganisatie op eigen initiatief ter beschikking stelt.
• De passieve informatie daarentegen regelt de situatie waarbij de overheid een vraag krijgt om bepaalde informatie in te zien of om er een afschrift van te bekomen.

Het FANC is voorstander van een zo ruim mogelijke ‘actieve openbaarheid' en streeft ernaar zoveel mogelijk zelf met informatie naar buiten te komen.

Vertrouwelijke informatie

Ondanks het belang dat het FANC hecht aan de openbaarheid van bestuur kan of mag het niet in alle gevallen informatie publiek beschikbaar stellen. Het gaat hier bijvoorbeeld om het beschermen van persoonlijke informatie of informatie die valt onder het geheim van het gerechtelijk onderzoek of de internationale relaties. Ook is er de geheimhoudingsplicht die te maken heeft met de beveiliging van nucleaire installaties in het kader van de bestrijding van het terrorisme. Openbaarheid van bestuur mag natuurlijk niet de essentiële opdracht van het FANC in het gedrang brengen die erin bestaat om de veiligheid van de burgers en de bescherming van het leefmilieu te waarborgen. 

Naast de WOB en de WTMI is er wetgeving over zogenaamde ‘geclassificeerde' informatie. Dit is informatie die geniet van een bijzonder beschermd statuut omdat de verspreiding ervan de veiligheid van de Staat of zijn fundamentele belangen kan aantasten. Het domein van de kernenergie wordt hiertoe gerekend (wet van 11 december 1998).