De Radonactie 2016 gaat van start op zaterdag 1 oktober. Deze campagne wil de bevolking informeren over de risico's van radon, een radioactief gas dat vrijkomt uit de ondergrond, mensen aanmoedigen om metingen uit te voeren in hun woning om zo preventie- en saneringsacties te ondernemen. België bereidt zich voor op het nieuwe referentieniveau van 300 Bq/m³. Het referentieniveau is de radonconcentratie die niet mag worden overschreden in woningen en bedrijven. Deze nieuwe norm vervangt het huidige actieniveau van 400 Bq/m³, waardoor het aantal betrokken gebouwen stijgt van 21.000 naar 36.000.
Radon is een geurloos, kleurloos en smaakloos radioactief gas dat van nature aanwezig is in de bodem en in rotsen. Vanuit de ondergrond kan het binnendringen in gebouwen via barsten, sanitaire installaties of waterleidingen. Ingeademd radon bereikt de longen en bestraalt het longweefsel, waardoor dit beschadigd kan raken en er kanker kan ontstaan. Radon is na roken de grootste oorzaak van longkanker in ons land. Rokers lopen trouwens bij blootstelling aan radon een extra groot risico.
In België is, door de samenstelling van de ondergrond, de radonconcentratie in het zuiden van het land hoger dan in het noorden. Uit recente studies blijkt ook dat het risico op longkanker reeds stijgt bij een radonconcentratie van 100 Bq/m³, een concentratie die op het hele Belgische grondgebied kan voorkomen.
Nieuwe regelgeving
België moet voor februari 2018 de Europese richtlijn 2013/59/Euratom in nationale wetgeving omzetten. Deze richtlijn legt de basisnormen voor stralingsbescherming vast. De belangrijkste wijziging ten opzichte van de bestaande regelgeving is dat het referentieniveau wordt verlaagd van 400 Bq/m³ naar 300 Bq/m³. Het referentieniveau is de concentratie waarboven elke blootstelling aan radon moet worden vermeden. Aangezien er geen gezondheidsrisicodrempel bestaat, moet ook onder dit referentieniveau alles in het werk worden gesteld om de situatie te optimaliseren, d.w.z. om de radonconcentratie zoveel mogelijk te beperken. Door het nieuwe referentieniveau stijgt het geschatte aantal betrokken gebouwen in België met 80%, van 21.000 naar 36.000.
Sensibiliseren en gepaste oplossingen aanreiken
99% van de Belgische gezinnen heeft de radonconcentratie in hun woning nog niet gemeten. Daarom organiseert het FANC, in samenwerking met de Waalse provincies en het Brusselse en het Vlaamse gewest, dit jaar opnieuw de informatie- en sensibiliseringscampagne "Radonactie". De website www.radonactie.be biedt Belgische burgers de mogelijkheid om gemakkelijk een radontest te bestellen.
Een eenvoudige test volstaat! Een detector is de enige manier om te weten te komen of u aan radon blootgesteld bent. Deze detector moet worden geplaatst in de meest gebruikte ruimte in huis (meestal een slaapkamer of de woonkamer). Na drie maanden meten moet de detector voor analyse worden teruggestuurd naar de dienst die hem heeft bezorgd.
Als de radonconcentratie te hoog is, gaan de partners van de campagne (het FANC, de Service d'Analyse des Milieux intérieurs van de provincies Waals-Brabant, Luik, Luxemburg en Namen, het Laboratoire des Pollutions Intérieures van de provincie Henegouwen en de RCIB in Brussel) de eigenaar begeleiden bij het saneringsproces. Naargelang het soort gebouw en de gemeten concentratie kunnen saneringsacties worden overwogen die gaan van het afdichten van de toegangswegen waarlangs radon kan binnendringen tot het verbeteren van de ventilatie en het wegzuigen van de lucht in de bodem onder de vloerplaat.
Van 1 oktober 2016 tot 31 januari 2017 kan elke Belgische burger een radondetector bestellen via de website www.radonactie.be. De totale kostprijs is 20 € (hierin zijn de analyse en de eventuele hulp bij het saneren inbegrepen).
Daarnaast bieden de partners van de campagne een hele reeks diensten in verband met radon, zoals directe hulp via de telefoon, informatiedagen, brochures, enz.
Eerste reflex: lucht verversen!
Een goede kwaliteit van de binnenlucht is van essentieel belang voor de gezondheid van de mensen die in een gebouw aanwezig zijn. Een gebrekkige ventilatie, vooral in de koude maanden, zorgt ervoor dat de radonconcentratie gevoelig toeneemt. De eenvoudigste en vaak meest doeltreffende manier om zich te beschermen is dus door het ventileren en verluchten van het gebouw.
Voor nieuwe en gerenoveerde gebouwen is de luchtdichtheid tussen de vloerplaat van het gebouw en de bodem het allerbelangrijkste om blootstelling aan radon te voorkomen.