Gebeurtenissen in België, ingedeeld op de INES-schaal, van de laatste 12 maanden

De INES-schaal (International Nuclear and Radiological Event Scale, Internationale schaal van nucleaire gebeurtenissen) is een internationale schaal die toelaat de ernst van een gebeurtenis waarbij bronnen van ioniserende stralen betrokken zijn, gemakkelijker te situeren. Ze bestaat reeds meer dan 25 jaar en wordt internationaal gebruikt.

De INES-schaal is enkel te beschouwen als een hulpmiddel voor de communicatie naar het publiek en de media om de ernst van een nucleaire gebeurtenis qua veiligheid eenvoudiger te kunnen situeren.

De INES-schaal is dus geen middel om de veiligheid van een nucleaire installatie te evalueren en mag dus ook niet gebruikt worden om de veiligheid van verschillende installaties in eigen land of buitenland te vergelijken.

Datum	Inrichting	Niveau	Beschrijving
2024-10-04	NDO-bedrijf	1	Aan de hand van verschillende technieken gebeuren er regelmatig kwaliteitscontroles op kritieke leidingen zoals gasleidingen en leidingen onder druk. Een van die technieken is radiografie, waarbij een radioactieve bron wordt gebruikt om een radiografisch beeld te krijgen van onder andere de lassen in de leidingen. Op 4 oktober 2024 werd een werknemer van een onderaannemer tijdens een niet-destructieve controle door een gespecialiseerde firma kortstondig blootgesteld aan de straling afkomstig van de gebruikte radioactieve bron. De werknemer bevond zich in een kraan die binnen de veiligheidsperimeter stond. De stralingsdosis die de werknemer opliep overschrijdt de wettelijke dosislimiet voor personen van het publiek niet. De bevolking werd op geen enkel moment blootgesteld aan straling. Er was dus geen risico voor mens en leefmilieu. Het FANC deelde dit incident in op het niveau 1 van de INES-schaal, omdat het had kunnen leiden tot de overschrijding van een dosislimiet.
2024-10-01	ULiège	1	In juli 2024 werd, tijdens de behandeling met een radio-isotoop in het onderzoekscentrum Cyclotron van de Universiteit Luik, een radiochemicus van IBA blootgesteld aan ioniserende straling. Om de behandeling die nog bezig was, te kunnen verderzetten, heeft een technicus van de Universiteit Luik de radiofarmaceutische cel die gebruikt werd, mechanisch geopend, door het hoofdveiligheidssysteem te omzeilen. Zodra de deur open was, heeft de radiochemicus zich in de cel begeven en werd zo aan straling blootgesteld, hoofdzakelijk aan de handen. Gezien deze chemicus bij eerdere werkzaamheden ook al een stralingsdosis aan de handen had opgelopen, werden de jaarlijkse dosislimieten voor de handen voor deze persoon overschreden. Het was pas na de maandelijkse uitlezing van de dosimeter dat er een onderzoek werd opgestart en de autoriteiten hiervan op de hoogte werden gebracht. De Universiteit Luik en IBA hebben het incident aan het FANC gemeld. De arbeidsarts van IBA heeft vervolgens geoordeeld dat de radiochemicus al zeker tot januari 2025 niet meer in die zone mag werken. Het FANC is bij beide exploitanten ter plaatse gegaan om de omstandigheden van het incident te onderzoeken en de betrokkenen te spreken. Dit incident werd ingedeeld op niveau 1 van de INES-schaal (International Nuclear and Radiological Event Scale).
2024-08-07	Doel 4	1	Hoewel kerncentrales zelf elektriciteit produceren, hebben ze een constante toevoer van externe elektriciteit nodig voor hun koel- en veiligheidssystemen. In geval van een stroomuitval nemen veiligheidsdieselgeneratoren het over. In Doel wordt de tank van de dieselgeneratoren bij gebruik continu aangevuld vanuit een voorraadtank, via een automatisch transfersysteem. Op woensdag 7 augustus stelde ENGIE Electrabel vast dat het transfersysteem vanuit de voorraadtank naar één van de drie dieselgeneratoren van reactor Doel 4 niet werkte. Het probleem was te wijten aan een montagefout tijdens een controle van de brandstofpeilmeting, die gebeurde van 15 tot 17 juli. Sindsdien kon het schakelmechanisme dus niet meer correct werken. Het FANC schaalt deze anomalie in op het niveau 1 van de INES-schaal (International Nuclear and Radiological Event Scale). Deze anomalie had geen gevolgen voor werknemers, bevolking of milieu.
2023-12-01	SCK CEN	1	Op 1 december ontving het nucleair studiecentrum SCK CEN een collo met daarin onbestraalde targets voor de productie van radioisotopen vanuit Framatome Romans in Frankrijk. Het collo werd bij ontvangst niet helemaal ontladen door een fout die werd gemaakt bij het tellen van de targets. Het collo werd opnieuw gesloten en vertrok als lege verpakking vanuit het SCK CEN. Bij een tweede controle kort daarna, tijdens het stockeren van de targets, werd de fout opgemerkt. De chauffeur van de vrachtwagen werd onmiddellijk op de hoogte gebracht en is teruggekeerd naar het SCK CEN. De targets waren op elk moment veilig verpakt maar tijdens het transport waren de transportdocumenten en de etikettering niet in overeenstemming met de inhoud van het collo. Deze gebeurtenis had geen gevolgen voor de werknemers van SCK CEN en van de vervoerder, en ook niet voor de bevolking of het leefmilieu. Het FANC deelt dit voorval in op het niveau 1 van de INES-schaal (International Nuclear and Radiological Event Scale). Het FANC volgt de maatregelen op die SCK CEN zal treffen om gelijkaardige incidenten in de toekomst te voorkomen.
2023-11-24	SCK CEN	1	Op 24 november ontving het Nationaal Instituut voor Radio-elementen (IRE) een collo van het nucleair studiecentrum SCK CEN met daarin bestraalde targets voor de winning van Molybdeen-99 (Mo-99). Mo-99 is de meest gebruikte radio-isotoop voor diagnostiek in de nucleaire geneeskunde. Bij nazicht van het collo door het IRE bleek dat een aantal bouten van het deksel van de verpakking onvoldoende waren aangedraaid en dat werd aan het FANC gemeld. Uit een eerste analyse is gebleken dat de procedure van het aandraaien van de betreffende bouten niet correct werd gevolgd door SCK CEN. Deze gebeurtenis had geen gevolgen voor de werknemers van SCK CEN, van de vervoerder en van het IRE, en ook niet voor de bevolking of het leefmilieu. Het FANC volgt de correctieve en preventieve maatregelen op die SCK CEN zal treffen om gelijkaardige incidenten in de toekomst te voorkomen.
2023-11-02	Belgoprocess	1	Op 2 november stelde Belgoprocess een lek vast aan een pomp in een gebouw voor de verwerking van radioactieve vloeistoffen. Via een lekbak werd de vloeistof afgevoerd naar een opslagtank. Door een gedeeltelijke verstopping van de afvoerleiding kwam er via een afvoerputje echter vloeistof terecht in een ander lokaal. De beperkte hoeveel gelekte vloeistof werd opgeruimd en het lokaal wordt ontsmet. Dit incident had geen gevolgen voor werknemers, bevolking of milieu. Het FANC deelt dit voorval in op het niveau 1 van de INES-schaal.