Preventie
De dienst voor fysische controle en de veiligheidsadviseur van zowel de verzender als de vervoerder hebben verantwoordelijkheden en een belangrijke rol in het kader van het veilig vervoer van radioactieve stoffen. Ze zijn verplicht om te analyseren en te onderzoeken welke maatregelen vereist zijn om elk incident, elk ongeval en verlies of elke diefstal van radioactieve of nucleaire stoffen te voorkomen.
De verzender heeft de plicht om aan de vervoerder een zending over te maken die conform de reglementaire voorschriften is, en de vervoerder moet zijn opdracht uitvoeren met naleving van de reglementaire voorschriften die van toepassing zijn op de gebruikte vervoerswijzen (weg, lucht, zee, spoorwegen, bevaarbare waterwegen).
Beheer van incidenten en ongevallen
Indien er zich tijdens het vervoer een incident of een ongeval voordoet, dan is het in de eerste plaats de persoon die voor het vervoer instaat (de bestuurder bijvoorbeeld) die de eerste maatregelen moet treffen volgens een duidelijk gedefinieerd waarschuwingsschema dat tevens wordt aangebracht in het vervoersmiddel.
Nadat hij zichzelf in veiligheid bracht en de eerste veiligheidsmaatregelen trof (bijv. de afbakening van een perimeter), dient hij de hulpdiensten te verwittigen indien er gewonden, brandgevaar of verkeersproblemen zijn en ook systematisch de aangestelde voor het vervoer (personeelslid van de vervoerder die 24h/24 en 7d/7 bereikbaar is) te contacteren.
De aangestelde voor het vervoer neemt dan contact op met de dienst voor fysische controle en met het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC).
De dienst voor fysische controle evalueert in overleg met het FANC de situatie en biedt bijstand aan het interveniërend personeel, en desgevallend ook aan de hulpdiensten, voor de operationele aspecten :
- De manier waarop het ongeval moet worden bestreden en onder controle gebracht, met aandacht voor de veiligheid van de interventiediensten ;
- De benodigde beschermingsmaatregelen voor de bevolking (schuilen, evacueren) en het leefmilieu, indien de situatie dit zou vereisen.
Het extreme geval van een ernstig ongeval waarbij een transport van radioactieve stoffen betrokken is, is opgenomen in het nucleair en radiologisch noodplan voor het Belgische grondgebied. In dergelijke gevallen wordt de interventie van de talrijke actoren en deskundigen met velerlei en aanvullende competenties gecoördineerd onder de verantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken.