De exploitanten van de kerncentrales van Doel en Tihange, het IRE, het SCK•CEN, Belgoprocess en JRC-Geel sloten in 2017 de meeste grote acties af om zich beter te beschermen tegen extreme externe omstandigheden. Deze acties maken deel uit van hun actieplannen, die als gevolg van de weerstandstesten in 2011 werden opgesteld. Dat betekent dus dat het veiligheidsniveau van hun installaties verder is verhoogd. Deze actieplannen worden stilaan afgerond.
Na het kernongeval in Fukushima in maart 2011 besliste de Europese Raad dat alle Europese kerncentrales een stress test moesten ondergaan. Het doel van deze stress tests was om te evalueren in hoeverre de kerncentrales in Europa beschikken over voldoende grote veiligheidsmarges om te weerstaan aan extreme natuurlijke omstandigheden (zoals overstromingen, aardbevingen, extreme weersomstandigheden,…). Deze omstandigheden kunnen leiden tot het uitvallen van de elektriciteitsaanvoer en/of koeling van de reactor, wat in het ergste geval een kernsmelting kan veroorzaken.
België besloot om het toepassingsgebied van de stress tests uit te breiden naar andere scenario’s die verband houden met foutief of kwaadwillig menselijk handelen (bijv. een vliegtuiginslag, cyberaanval, terrorisme, gasexplosie) en om ook de andere nucleaire inrichtingen van klasse I (m.a.w het IRE, het SCK•CEN, Belgoprocess, JRC-Geel en FBFC-International) te onderwerpen aan een stress test.
Intussen ondergingen alle nucleaire inrichtingen van klasse I in België een stress test. Op basis van de resultaten van deze stress tests moest elke exploitant zelf een actieplan opstellen en voorleggen aan het FANC om het veiligheidsniveau van zijn installaties verder te verhogen. Het FANC evalueerde de voorgestelde actieplannen en formuleerde waar nodig bijkomende eisen en aanbevelingen. Het FANC keurde alle nationale actieplannen voor de kerncentrales en voor de andere nucleaire inrichtingen van klasse I goed tussen december 2012 en juli 2013.
Vandaag publiceert het FANC de voortgangsverslagen van het jaar 2017 voor de kerncentrales van Doel en Tihange en voor de andere nucleaire inrichtingen van klasse I.
Eén van de voornaamste verbeteringen die voorzien waren in het actieplan van ENGIE Electrabel, was de constructie en ingebruikname van gefilterde drukontlastingssystemen voor de reactorgebouwen (“Filtered Containment Venting Systems”). Dit was één van de belangrijkste lessen die werden getrokken uit het ongeval in Fukushima. In 2017 rondde ENGIE Electrabel deze actie af in Doel 3 en 4 en in Tihange 1, 2 en 3. Deze filters worden ook gebouwd in Doel 1 en 2 in het kader van hun langetermijnuitbating.
De bedoeling van deze gefilterde drukontlastingssystemen is om de druk in het reactorgebouw op een gecontroleerde manier te verlagen in geval van een ernstig ongeval (=kernsmelt). Dat is nodig om het risico op scheuren in de lekdichtheid van het reactorgebouw en de daarmee ongecontroleerde lozing van radioactiviteit in de atmosfeer te voorkomen. Dit wordt gedaan door een zeer efficiënte filter te openen die verbonden is met het reactorgebouw en door de stoom die in het reactorgebouw zit in de atmosfeer vrij te laten.
De geïnstalleerde filters beantwoorden aan de beste en meest recente technologieën, waarmee 99,9 tot 99,99% van de radioactieve elementen worden opgevangen, afhankelijk van hun type. Gezien het belang van deze uitrusting om het insluiten te waarborgen in geval van een ernstig ongeval, wijzigde het FANC de uitbatingsvergunningen van deze reactoren. Het gebruik van deze gefilterde drukontlastingssystemen is nu verplicht, indien een aantal objectieve criteria dit vereisen.
Naast deze grote actie werd ook de laatste actie op het vlak van stroomvoorziening afgerond. In totaal zijn er nog zes acties lopende, waarvan er vijf in de loop van dit jaar worden afgesloten. De laatste overblijvende actie betreft de bouw van een nieuwe noodplankamer in Tihange. Tijdens een noodsituatie worden hier onder andere de gegevens geconsolideerd en de communicatie gecoördineerd.
Aangezien het merendeel van het actieplan is afgerond, kan het FANC stellen dat de kerncentrales van Doel en Tihange goed beschermd zijn tegen extreme omstandigheden van buitenaf.
Alle andere inrichtingen van klasse I kenden een aanzienlijke vooruitgang. Zo sloot het FANC het actieplan van JRC Geel af op 2 mei 2017. FBFC-International had al zijn acties al in 2014 afgesloten, aangezien deze inrichting in ontmanteling is.
De acties van het SCK•CEN die verband houden met aardbevingen en extreme weersomstandigheden werden in 2017 volledig afgesloten. Er blijven nog drie acties open, waaronder de constructie van twee nieuwe gebouwen (dieselgebouw BR2 en noodplankamer). Dit zal nog enige tijd in beslag zullen nemen.
Voor het IRE wordt de uitvoering van de openstaande acties voorzien op lange termijn. Het gaat dan om verstevigingswerken van gebouwen en installaties en verrichtingen in het kader van het beheer van ernstige ongevallen en het verlies van de elektriciteitsvoorziening.
Voor Belgoprocess zijn er nog verschillende projecten aan de gang om de brandveiligheid op de site te verbeteren. De laatste openstaande actie om zich beter te beschermen tegen een aardbeving wordt in de loop van dit jaar afgesloten. De meeste nog openstaande punten houden verband met de stroomvoorziening.
De actieplannen van de exploitanten houden rekening met uitzonderlijke omstandigheden, zoals aardbevingen en extreme overstromingen. Het zijn dus geen routineaangelegenheden die worden verbeterd. De continue veiligheid van deze nucleaire inrichtingen is immers steeds gegarandeerd.
Het FANC en Bel V blijven aandachtig toezien op de vooruitgang van de acties in verband met de weerstandstesten via periodieke werkvergaderingen, dit in het licht van onze missie: het beschermen van de gezondheid van de bevolking en het leefmilieu tegen de gevaren van ioniserende straling.
Begin 2019 publiceren we de nieuwe opvolgingsverslagen op onze website.